In de langdurige zorg is de focus van dienstverlening nog altijd in belangrijke mate gericht op kwaliteit van zorg en minder op kwaliteit van bestaan. Andere levensgebieden zoals wonen, participatie en zingeving zijn vaak onderbelicht. Van belang is dat hier een meer gelijkwaardige benadering ontstaat.
Kwaliteit van bestaan verbeteren
Ongeacht ziekte, aandoening of beperking naar vermogen kunnen meedoen en bijdragen aan de samenleving. Een eigen plek hebben in de maatschappij. Je daadwerkelijk onderdeel voelen van de samenleving. Dit zijn belangrijke aspecten van kwaliteit van bestaan. Hoe kan de langdurige zorg en ondersteuning verbeterd worden ten gunste van het welzijn en de kwaliteit van bestaan van mensen met een beperking, handicap of chronische ziekte?
Kwaliteit van bestaan in de verschillende sectoren. Via onderstaande links staan de filmpjes, methodiek en materialen per sector.
Naar de Gehandicaptenzorg
Naar de Ggz
Naar de Ouderenzorg
Ten behoeve van een gedegen inbreng vanuit cliëntenperspectief in de beleidsdiscussie werkt PG Werkt Samen aan het zichtbaar en bespreekbaar maken van (prestaties op het gebied van) kwaliteit van bestaan in de langdurige zorg en ondersteuning. De discussie over kwaliteit van bestaan als uitgangspunt voor zorg en begeleiding wordt gevoerd op drie niveaus:
- Op cliëntniveau: ter ondersteuning van de dialoog tussen een cliënt, diens netwerk en de professional. (bijvoorbeeld via het zorgplan of mijnkwaliteitvanleven.nl)
- Op instellingsniveau: ter ondersteuning van de dialoog tussen cliëntenraden, professionals en bestuurders over prestaties op het gebied van kwaliteit van bestaan in de langdurige zorg en ondersteuning. (bijvoorbeeld middels gebruik methodiek en filmpjes ‘kwaliteit van bestaan’ voor cliëntenraden)
- Op landelijk niveau: Met PG-organisaties en cliëntenraden in gesprek over het inzichtelijk maken van prestaties op het gebied van kwaliteit van bestaan in de langdurige zorg en ondersteuning. En op basis daarvan input leveren aan o.a. het Zorginstituut Nederland.
Opzet methodiek 2016
In het kader van het PG Werkt Samen-project Kwaliteit van bestaan zichtbaar maken wordt er gewerkt met een methodiek voor het faciliteren van het gesprek tussen cliëntenraden en de bestuurders van zorginstellingen over het belang van kwaliteit van bestaan als uitgangspunt van levensbrede zorg en begeleiding.
In samenwerking met LOC en LSR is in 2016 de methodiek voor cliëntenraden uitgewerkt voor cliëntenraden gehandicaptenzorg, ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg. De methodiek bestaat uit een stappenplan, themakaarten en filmpjes per sector.
Deze onderdelen zijn ingezet om de discussie over de manier waarop de langdurige zorg bijdraagt aan en leidt tot kwaliteit van bestaan op gang te brengen. Cliëntenraden kunnen hiermee het thema ‘kwaliteit van bestaan’ als uitgangspunt voor goede zorg en ondersteuning’ bespreekbaar maken met hun achterban (mede-cliënten) en namens hen het gesprek aangaan met professionals en bestuurders van de eigen instelling/voorziening.
Verschillende zorglocaties zijn gevolgd om te zien hoe het voeren van het gesprek over kwaliteit van bestaan van mensen met langdurige zorg in de praktijk verloopt. Verder zijn er twee congressen (‘Medezeggenschap is van ons allemaal’ en ‘Cliëntenraad: inspraak in kwaliteit’) georganiseerd over dit onderwerp.
Implementatie 2017-2018
In 2017 en 2018 is de methodiek in samenwerking met LSR en LOC toegepast in verschillende instellingen voor langdurige zorg. Op locatie zijn in de gehandicaptenzorg, ggz en ouderenzorg advies- en ondersteuningstrajecten georganiseerd. Deze zijn gericht op het toepassen van de methodiek en het doorlopen van het stappenplan om kwaliteit van leven op de agenda van cliëntenraad en management te zetten. Voor (externe) ondersteuners, coaches, ambtelijk secretarissen en functionarissen medezeggenschap zijn ‘train-de-trainer’ bijeenkomsten georganiseerd over de methodiek en er is aangehaakt bij landelijke congressen. De uitkomsten worden gebruikt voor de verdere verdieping van de dialoog kwaliteit van bestaan en betekenisvol leven. De ervaringen zijn publiek gemaakt zodat ook andere cliëntenraden geïnformeerd en gestimuleerd zijn om aan de slag te gaan op de eigen locatie.
PG Werkt Samen is het samenwerkingsverband van de drie PG-koepelorganisaties Patiëntenfederatie Nederland, MIND, landelijk platform psychische gezondheid en Ieder(in). Het programma ‘PG Werkt Samen’ wordt gesubsidieerd door het ministerie van VWS. PG Werkt Samen, gaat vanuit cliëntenperspectief het gesprek aan over Kwaliteit van Bestaan. Het programma loopt van 2016 t/m 2018.
