Verschillende sectoren, zelfde behoeften…
Mantelzorg staat volop in de belangstelling. Maar de last blijkt zwaar voor familie en naasten. ‘PG werkt samen’, een gezamenlijk project van de ggz, de verstandelijk gehandicaptenzorg en de revalidatiesector aan ondersteuning voor mantelzorgers moet dat veranderen. Verschillende vormen van ondersteuning zijn ontwikkeld die goed bruikbaar zijn in alle zorgsectoren.
Ondersteuning van betrokken verwanten en naasten in de zorg is hard nodig. Een van de inzichten vanuit het project dat eind van dit jaar wordt afgerond, is dat de verschillen tussen de zorgsectoren niet heel groot zijn.
Overeenkomsten in behoeften
De behoefte aan ondersteuning bij naasten vertoont overeenkomsten. Een belangrijke consequentie hiervan is dat het ondersteuningsaanbod niet aandoeningsspecifiek en ook niet sectorspecifiek hoeft te zijn. Manieren om te ondersteunen uit de ene sector zijn goed bruikbaar voor de andere sector.
Veel belangrijker is dat aanbod is afgestemd is op de soort relatie. Het maakt uit of iemand partner, kind, ouder of een zus of broer is. Ook is afstemming op de fase van de aandoening van belang. Het verloop van een aandoening kan op het eerste gezicht verschillend zijn, maar in de praktijk blijken in alle sectoren acute, grillige en chronische fases voor te komen. En inspelen op de behoeften en wensen van de naaste is nodig.
Verschillende instrumenten
In 2015 zijn de patiëntenorganisaties uit drie zorgsectoren proeftuinen gestart over het betrekken van familie en naasten bij de zorg. Familie en naasten hebben ook zelf een hoofdrol. Omdat zij de ervaringskennis hebben, maar vooral ook omdat het project om hen draait.
De verschillende sectoren zijn binnen de proeftuinen met eigen instrumenten aan de slag gegaan. Zo heeft de familieorganisatie Ypsilon een quickscan ontwikkeld waarmee betrokkenheid en ondersteuning van naasten binnen een ggz-instelling in beeld kan worden gebracht. Deze is gedigitaliseerd waardoor het makkelijker is om meer zorgverleners ermee te laten werken. Labyrint-In Perspectief heeft een quickscan en een waaier met goede voorbeelden van ondersteuning van naasten in de ggz voor welzijnsinstellingen ontwikkeld.
Kansplus, het belangennetwerk van verstandelijk gehandicapten en hun families, is dit jaar samen met familie en zorgprofessionals van zorginstelling ‘s Heerenlooaan de slag gegaan met het opzetten van familiebeleid. Al werkend heeft dit geleid tot het ontwerpen van bouwstenen, in plaats van het vastleggen van familiebeleid in protocollen.
Dwarslaesie Organisatie Nederland (DON) is het gelukt om voor het Partner-voor-Partner coachingsproject voldoende en kundige partners te vinden die zijn opgeleid tot ervaringsdeskundige coach. De werving van deelnemers vergt nog extra inspanningen. Ondanks de behoefte en noodzaak aan steun, vinden partners het moeilijk om zich aan te melden. Dit heeft met bewustwording van de eigen situatie te maken en bekendheid met het coachingsproject.
De organisatie Leven met blaas- of nierkanker heeft een beknopt onderzoek uitgevoerd naar ondersteuning voor naasten van mensen met kanker. Dit heeft meer inzicht opgeleverd hoe naasten beter te bereiken. Een apart ondersteuningsaanbod voor naasten is van belang, zo blijkt. Eind dit jaar worden de resultaten van het onderzoek naar de laagdrempelige internet-cursus voor naasten van mensen met kanker van de Universiteit Twente bekend.
Afronding project
Deze en nog andere voorbeelden zullen worden overgedragen aan andere organisaties. Evenals de kritische succesfactoren uit de proeftuinen. Begin volgend jaar wordt bekend wat het de zorgprofessionals en de naasten heeft opgeleverd.
