Stel, jouw cliëntenraad wil vragen voorleggen aan de achterban of het cliëntenpanel. Hoe maak je dan een goede vragenlijst? LSR is expert in medezeggenschap én in kwaliteitsonderzoeken. Daardoor hebben we ruime ervaring met vragenlijsten. We delen 8 tips.
1 – Bepaal het onderwerp en de gewenste uitkomst
Er zijn talloze onderwerpen waar je als cliëntenraad vragen over kan stellen. Meer dan wat je in één overzichtelijke vragenlijst kwijt kunt. Begin dus met een brainstorm over het onderwerp en kies er één.
Bedenk ook als raad van te voren wat je over dat onderwerp wilt weten. Zoek je naar ervaringen, naar verbeterideeën, of wil je een behoefte peilen?
Deze tekst is een bewerking van het artikel ‘De kunst van het vragen stellen’, uit het MEDEzeggenschap magazine, editie: winter 2022. Bekijk het hier (link)
2 – Kies je doelgroep
Het antwoord op de vraag wat je wil weten, hangt samen met de groep mensen van wie je het wil weten. Bijvoorbeeld: cliënten die net gestart zijn, naasten, of misschien wel bezoekers van de huisartsenpost.
Twijfel je of een cliënt tot de beoogde doelgroep behoort? Start dan de vragenlijst met een algemene vraag. Bijvoorbeeld: ‘heb je de afgelopen twee maanden dienst x of y gebruikt?’
3 – Denk na over de volgorde
Start de vragenlijst met een korte, neutrale introductie. Zoals vragen die voor iedereen goed te beantwoorden zijn en die een goed gevoel creëren.
Werk daarna de vragen uit volgens de ‘trechter-techniek’: van algemene vragen naar specifieke vragen. Cluster onderwerpen, gebruik eventueel kopjes, bij elk nieuw sub-onderwerp.
4 – Houd het kort en simpel
Vermijd moeilijke begrippen en woorden die voor meerdere uitleg vatbaar zijn, stel korte vragen en gebruik niet teveel toelichtingen. En heel belangrijk: is het een open vraag of gesloten vraag met meerdere antwoordmogelijkheden?
Vraag alleen naar dingen die je écht moet weten, want een digitale vragenlijst moet binnen tien minuten in te vullen zijn. Acht tot tien vragen is voldoende.
Onderzoek doen is voor veel mensen knap lastig. Wil je samen met ons kijken welke vragen voor welke doelgroep geschikt zijn? Of een check op vragen en valkuilen? Wil je hulp bij het uitwerken van de uitkomsten, of advies voor het inzetten van die uitkomsten in een verbeterplan? Of wil je oefenen, of brainstormen met leden van andere raden? Wij zijn er voor je. Bel of mail ons!
5 – Trap niet in deze valkuilen
Houd rekening met de volgende aandachtspunten:
- Stel geen vraag waarbij de respondent het gevoel krijgt beoordeeld te worden, zoals: lukt het u om gezond te eten?
- Zorg dat de vragen niet suggestief zijn zoals: denkt u ook niet dat…
- Gebruik eerder gestelde vragen en maak gebruik van bestaande kennis.
- Maak een vragenlijst niet alleen, maar denk er samen over na.
Laat anderen een proefvragenlijst invullen als test.
6 – Denk na over de analyse van de uitkomsten
Wie gaat de data na afloop analyseren? Bepaal dat, voordat je de vragenlijst uitzet. Heeft de raad die kennis niet? Bedenk dan een oplossing. Zoek bijvoorbeeld iemand die dat voor de raad wil en kan, of volg een korte cursus.
7 – Kies je ‘tool’ of platform
Er zijn veel digitale tools om de vragenlijsten aan te maken en te versturen zoals Limesurvey, SurveyMonkey, Survio en Checkmarket. Een resultatenoverzicht zit bij het programma inbegrepen.
Misschien is de zorgaanbieder al bekend met één van deze, en kan de cliëntenraad daar gebruik van maken.
8 – Manage de verwachtingen
Laat deelnemers of panelleden weten wat er met hun antwoorden wordt gedaan. Deel aan het einde van de vragenlijst bijvoorbeeld hoe zij de resultaten te zien krijgen. Zoals: via een nieuwsbrief, filmpje, rapportage of bijeenkomst.
Zorg er ook voor dat dit echt gebeurt. Het vergroot de kans dat mensen de volgende keer weer meedoen.
Het formuleren van goede en gerichte vragen is in de praktijk lastiger dan mensen in eerste instantie denken. Wil je meer leren over de technieken van het opstellen van goede vragen? Dan is een training op maat het overwegen waard. Je kunt ook contact opnemen met ons Adviespunt.
